Finance als aanjager voor langetermijnwaarde

Noem het impact, langetermijnwaardecreatie of long-term value. Wat als je met jouw onderneming méér wilt dan alleen winst maken? Omdat je de wereld een stukje mooier wilt maken, omdat klanten of werknemers hierom vragen of simpelweg om de concurrentie voor te blijven?

Tijdens het Impact Ready event van Greyt werd duidelijk hoe je hiermee als CFO en investeerder aan de slag kunt gaan. Daarnaast deelde het expertpanel tips & tricks over sustainable finance.

Het FES-model als basis voor een impactstrategie

Duurzaam ondernemen en investeren zonder dat je rendement opgeeft, kan dat? Met het FES-model van prof. dr. Willem Schramade wel. In zijn waardevenster maakt hij zichtbaar waar financiële waarde (F) ten koste gaat van ecologische (E) of sociale waarde (S). Net als de F kun je ook de E en de S financieel uitdrukken. Zo wordt duidelijk waar een bedrijf waarde creëert of vernietigt. Door te kijken naar de onderlinge wisselwerking en voor deze drie elementen een balans te vinden, kun je gericht strategie voeren op langetermijnwaarde: de win-winsituatie.

Bron: Nyenrode Business Universiteit

Het FES-model is een handig hulpmiddel om ESG-doelen in het beleid te verankeren. Daarnaast is het een goede basis voor een impactstrategie waarin je op langetermijnwaarde stuurt. Kan F deels uitgeruild worden voor een betere uitkomst op E of S? Dan maak je nog steeds winst én realiseer je tegelijkertijd een hoger gezamenlijk totaal: een waardevoller resultaat dan wanneer je alleen maar probeert om E of S niet negatief te maken.

‘Een duurzame impactstrategie vraagt om een ander economisch systeem (en een stukje lef).’

Finance-uitdagingen in de transitie naar duurzaamheid

Het FES-model laat zien dat kapitalisme en duurzaamheid prima te verenigen zijn. Zeker als je voldoende aandacht schenkt aan de belangrijkste uitdagingen:

• Tijd.Als onderneming niet alleen focussen op een positieve F maar ook de andere twee elementen in balans brengen, kost gewoonweg tijd.
• Systeemverandering. Een duurzame impactstrategie vraagt om een ander economisch systeem (en een stukje lef). Hoe zorg je voor een juiste wisselwerking tussen finance en duurzaamheid, zonder onderuit te gaan?
• Transparantie. Rapportage op niet-financiële voortgang vraagt om transparantie. Niemand is perfect. Maar het is wel belangrijk om transparant te rapporteren wat er nog niet goed gaat en wat je gaat doen om dit te verbeteren.
• Het investeerdersdilemma. Investeer je in een ‘traditioneel’ bedrijf met een grote uitdaging in de transitie? Voordeel: deze bedrijven kunnen meestal financieel tegen een stootje en zijn dus in staat om F (deels) uit te ruilen voor een positieve E en S. Hiermee kun je veel impact maken. Nadeel: ze hebben vaak meer tijd nodig en zijn niet altijd intrinsiek gemotiveerd.

Of ga je voor een bedrijf dat al een positieve impact heeft? Voordeel: de duurzame waardecreatie is er al en investeerders kunnen deze impact nog groter maken. Nadeel: wees (voor)bereid om meer risico te nemen. Dit zijn namelijk vaak startende bedrijven met een meer risicovol businessmodel.

En misschien wel de belangrijkste uitdaging:

• De rol van de CFO verandert. Door de ecologische en sociale waarde meetbaar te maken én intern een plek te geven, kan de CFO de langetermijnvisie vertalen naar concrete cijfers. De CFO wordt daarmee een CVO: Chief Value Officer.

Van Chief Financial Officer naar Chief Value Officer

Strategie voeren op langetermijnwaarde? Hier verandert de rol van CFO naar CVO en dat vraagt om andere kwaliteiten:

Net als de financiële waarde zorgt de CFO dat ook de ecologische en sociale waarde tastbaar worden. Om bijvoorbeeld het FES-model van data te voorzien, maar vooral om er op te sturen. Zo legt de CFO de basis voor het maken van trade-offs die leiden tot een win-winsituatie voor het totaal: iets meer van dit, iets minder van dat.

Een impactstrategie kost tijd en vraagt om een eigen koers. De CFO zoekt de lange termijn op en ziet winst als één van de pijlers, naast de andere waarden. Misschien is het tijd om het succes van de onderneming te herdefiniëren: gaat het om euro’s of om méér dan euro’s?

De CFO treedt meer naar buiten en zoekt de verbinding. De uitkomst van het FES-model kan gebruikt worden om het verhaal achter de waardecreatie concreet te onderbouwen, keuzes te maken en stakeholders daarin mee te nemen.

Aan de slag met brede waarde: 5 tips van de experts

Als financial, ondernemer of investeerder langetermijnwaarde creëren? Tips voor een waardevolle start:

1. Verleg je horizon.
   Kijk verder dan de standaard 1, 3 of 5 jaar. Denk na over hoe de organisatie er over 20 of 30 jaar uitziet, ook in het licht van alle negatieve effecten die er vandaag de dag zijn (zoals grondstoffenschaarste en co₂-problematiek). Hoe verwacht je dat dit zich ontwikkelt?
   
   Dr. Diane Zandee, PhD & assistent professor aan Nyenrode Business Universiteit: “Gebruik die brede, vooruitziende blik om te toetsen of je een robuuste organisatie hebt. Als je op deze manier over die lange termijn heen kijkt en je horizon verlegt, helpt dat om voorbij de hobbels van vandaag te kijken.”
   
   
2. Breng álle stakeholders in kaart.
   Vroeger vielen onder de stakeholders alleen de aandeelhouders; nu zijn dit ook de medewerkers, klanten, partners en samenleving.
   
   Ferry van Halem, founder & Chief Value Officer bij Elemental: “Zet alle stakeholders op een rij, laat zien wat zij van je vragen en welke waarde je voor elk van die stakeholders creëert. Zo krijg je veel beter een gevoel waar de positieve en negatieve impact zit.”
   
   ‘Impact omdat impact belangrijk is, werkt niet. De reden waarom, dát is belangrijk.’
   
   
3. Waarom wil je impact maken?
   Vraag je af waarom impact belangrijk is. Doe je het vanuit een intrinsieke motivatie, vanuit regelgeving of om klanten te binden?
   
   Frederik Deutman, managing partner bij SevenGen Investment Partners: “Het is essentieel om je motivatie duidelijk te hebben en te onderbouwen. Want als jij het als CFO voelt maar de rest van de organisatie (nog) niet, krijg je mensen nooit mee. Impact omdat impact belangrijk is, werkt niet. De reden waarom, dát is belangrijk.”
   
   
4. Geef tijd, ruimte en een podium.
   Verandering komt van een kleine groep mensen. Geef hen tijd, ruimte en een podium (bijvoorbeeld in de interne nieuwsbrief of op het intranet).
   
   Prof. dr. Willem Schramade, professor of Finance aan Nyenrode Business Universiteit: “Kijk wie van de medewerkers gemotiveerd is om aan brede waarde te werken. Geef hen 20% van de werktijd om hiermee aan de slag te gaan. Als een gemotiveerde, nieuwsgierige medewerker de tijd en ruimte krijgt, is er zo veel mogelijk.”
   
   
5. Deel je learnings.
   Financials zijn praktisch en hebben behoefte aan voorbeelden. Dus ga aan de slag met langetermijnwaarde, probeer het uit in het werkveld en deel je ervaringen met anderen!