Onderzoek flexmigranten, wat valt op?

 

In het FD van 14 april jl. geeft Jurriën Koops, directeur ABU, zijn opinie over het huidige arbeidsmigratiemodel.

Dat moet volgens Koops op de schop; het huidige model van “vele handjes uit het buitenland” moet omgebogen worden naar een model gebaseerd op kennismigratie en robotisering. Nogal een opvallend statement van de ABU directeur, omdat ABU en NBBU eind maart gezamenlijk het onderzoek presenteerden naar de bemiddeling van ‘Flexmigranten in Nederland’. Dit onderzoek en de bijbehorende factsheet ademen vooral een sfeer van economische relevantie van flexmigratie en het duiden van het belang dat leden op bonafide wijze bemiddelen, belonen en huisvesten.

Voor mij reden genoeg om wat dieper in genoemd onderzoek te duiken. Ik deel graag mijn bevindingen.

Definitie
Het onderzoek definieert flexmigranten als “uitzendkrachten die door, dan wel in opdracht van een uitzendonderneming buiten Nederland geworven worden en/of in Nederland gehuisvest worden met het oogmerk ze in Nederland werkzaamheden te laten verrichten”.

Flexmigranten-in-Nederland-onderzoek-ABU-NBBU-fragment
Flexmigranten in Nederland, onderzoek ABU, en NBBU, 2017

Bron: factsheet Flexmigranten ABU/NBBU, 2017

Economisch belang
Uit het onderzoek blijkt duidelijk het economisch belang van arbeidsmigratie voor de BV Nederland: bijna 120.000 bemiddelde flexmigranten in 2016 en complete sectoren en delen van onze economie zijn intussen sterk afhankelijk geworden van arbeidsmigranten. Volgens Koops becijferde SEO in 2012 de netto meerwaarde van arbeidsmigratie voor onze schatkist al op ruim een half miljard euro.

In 2004 rekende het CPB, opnieuw volgens Koops, met een extra toestroom van 5.000 tot 10.000 arbeidsmigranten. Dat zijn er nu 200.000 (!) geworden, waarvan dus 60% flexmigranten in overwegend uitvoerende banen. Flexmigranten werken in sectoren waar niet tot nauwelijks Nederlandse arbeidskrachten voor zijn te vinden. De sectoren logistiek, tuin/landbouw, voedingsindustrie en metaalindustrie zijn de belangrijkste afnemers, goed voor ruim 100.000 flexmigranten in 2016. Daarbij zijn het vooral de uitvoerende functies waarin werkwillende flexmigranten worden bemiddeld. ABU/NBBU concluderen “dat flexmigranten duurzaam verbonden raken aan de Nederlandse samenleving en dus aanzienlijk bijdragen aan de Nederlandse economie”. Logisch dat ABU/NBBU voor hun bemiddelende leden inzetten op het verder ondersteunen en faciliteren van de bijdrage van flexmigranten. Daarbij achten zij een warm welkom, een gelijk arbeidsvoorwaardelijk speelveld en een goede huisvesting van groot belang. Wie de branche volgt weet dat het niet bij mooie woorden blijft, maar dat er de afgelopen jaren meerdere maatregelen zijn ingezet om malafide bureaus die flexmigranten bemiddelen buiten spel te zetten. Het SNF-huisvestingscertificaat is daar een goed voorbeeld van.

Trend
Omdat ABU in 2014 al eens een vergelijkbaar onderzoek naar bemiddeling van flexmigranten liet doen, geeft het huidige rapport op een aantal punten goed de trends weer. Waar komen flexmigranten vandaan? Wat is hun leeftijd? Hoe lang blijven ze? Waar werken ze? Hoe worden ze gehuisvest? Als je de details daarvan wilt weten, verwijs ik je naar het rapport.

Vragen
Interessant is vooral welke vragen het rapport onbeantwoord laat. Mij vielen twee dingen in het bijzonder op.

Spanningen in de Rijnmond regio…
De Rijnmond is de regio die volgens het CBS op dit moment kampt met het hoogste percentage werkloosheid (8,2%!) van heel Nederland (bron: RTV Rijnmond 25 april 2017). Tegelijkertijd noteert deze regio op plek 7 in de top 10 van regio’s waar het grootste aantal flexmigranten worden bemiddeld. Dat zou betekenen dat veel Nederlandse werklozen in deze regio de neus ophalen voor banen die nu vooral door Poolse flexmigranten worden ingevuld. Sommigen noemen het ‘ingepikt’. Voeg dat bij de uitkomst van de recente Tweede Kamer verkiezingen over Rotterdamse wijken waar PVV en Denk de hoogste verkiezingsuitslag haalden. Een recept voor sociale spanningen. Gelukkig kunnen Polen, Turken en Nederlanders straks broederlijk op de Coolsingel feest gaan vieren…

Flexmigranten-in-Nederland-top-10-regios-bron-ABU-en-NBBU-2016
Flexmigranten in Nederland, top 10 regio’s, bron ABU en NBBU 2016

Allemaal kommer en kwel in Regio Rijnmond? Welnee! Ondernemerschap genoeg, juist door de toestroom van flexmigranten. Er rijden veel busjes heen en weer van en naar deze regio, want Regio Rijnmond is volgens het onderzoek goed voor 7,5% van alle flexmigranten huisvesting in Nederland. Dat is liefst 48% meer dan de 6.700 flexmigranten die hier in 2016 werden bemiddeld.

Flexmigranten-in-Nederland-regios-faciliteiten-huisvesting-bron-ABU-en-NBBU-2016
Flexmigranten in Nederland, regio’s waar gefaciliteerd wordt in huisvesting, bron ABU en NBBU, 2016

Bemiddelaars met glazen bol
Het onderzoek laat keurig zien welke sector focus de ABU- en NBBU-leden hebben. Bijna 60% bemiddelt flexmigranten in de metaalindustrie, meer dan de helft doet dat in de logistieke sector.

Als je naar het aantal bemiddelingen van flexmigranten kijkt, dan blijkt volgens het onderzoek dat dit in de metaalsector stijgt van 8.900 naar 12.100 (ofwel +35% in 2 jaar). Dat is weliswaar een aanzienlijke groei, maar de vraag is of dat de grote aandacht van de bemiddelende bureaus rechtvaardigt. Deze sector maakt immers in 2016 nog maar 10,1% van het totaal aantal bemiddelde flexmigranten uit. Weet de markt meer dan uit dit rapport blijkt?

Flexmigranten-in-Nederland-sectoren-waarin-flexmigranten-worden-bemiddeld-2016-2014
Flexmigranten in Nederland, sectoren waarin flexmigranten worden bemiddeld, 2016, 2014

Ik ben benieuwd welke marktpartij de door mij geconstateerde bijzonderheden kan duiden en daag de lezers dan ook graag uit een reactie te geven.

Dit bericht werd geplaatst op FlexNieuws